Inhoudsopgave
* Deze blog is geschreven met de nieuwste wetenschappelijke inzichten, kennis van vooraanstaande experts in hun werkgebied en mijn eigen praktijkervaring.
Last van een opgeblazen gevoel na een maaltijd
Steeds meer mensen hebben tegenwoordig last van een opgeblazen gevoel in de buik na het eten van een maaltijd. Dit wordt vaak ervaren alsof er een ballon in de buik zit. Het opgeblazen gevoel ontstaat meestal een half uur na het nuttigen van de maaltijd en kan urenlang aanhouden. Het is een vervelende klacht die veel stress kan geven en je levensplezier kan afnemen. Een opgeblazen gevoel in de buik na een maaltijd hoort niet. Het is een teken dat de spijsvertering, het immuunsysteem en het zenuwstelsel onder druk staan en niet functioneren zoals het hoort. Gelukkig kunnen deze klachten in de meeste gevallen vrij makkelijk verholpen worden. Lees in deze blog wat mogelijk de oorzaken zijn van een opgeblazen gevoel en wat je eraan kunt doen.
Waarom heb je last van een opgeblazen gevoel?
Er zijn twee veelvoorkomende onderliggende oorzaken van een opgeblazen gevoel na een maaltijd. Namelijk een te lage productie van verteringssappen en bacteriële overgroei in de dunne darm.
Een tekort aan verteringssappen
Maagzuur heeft diverse functies waarvan het uitschakelen van schadelijke bacteriën en de vertering van eiwitten en koolhydraten de belangrijkste zijn. Wanneer je eet en voeding in de maag komt, wordt maagzuur aangemaakt. Bij voldoende maagzuur gaat de maagpoort naar de dunne darm open en kan voeding vanuit de maag naar de dunne darm gaan voor verdere vertering. Bij onvoldoende maagzuur blijft voeding te lang in de maag hangen en kan gisting optreden. Daarbij komen gassen vrij en een opgeblazen gevoel kunnen veroorzaken.
Er kan een absoluut en een relatief tekort aan maagzuur zijn. De grootste oorzaak van een absoluut tekort is langdurige stress. Stress ontstaat door een te hoge mentale, emotionele of fysieke belasting of een combinatie daarvan. Ook ouder worden, doorslikken van tandpasta met fluoride en langdurig gebruik van maagzuurremmers kunnen tot een tekort leiden. Een relatief tekort ontstaat door slecht kauwen en te snel doorslikken van voedsel. Daardoor komen te grote voedselbrokken in de maag en heeft het verteringsenzym amylase in de mond te weinig kans gehad een bijdrage te leveren aan de vertering van koolhydraten. Ook veel drinken tijdens de maaltijd kan het maagzuur en de verteringssappen in de maag verdunnen waardoor de vertering van voeding in de maag minder effectief is en gisting kan optreden.
Behalve maagzuur, zijn gal en de verteringssappen uit de alvleesklier van belang voor de vertering van de voedsel in de dunne darm. Gal en de alvleeskliersappen komen samen uit in een buisje dat uitmondt in het begin van de dunne darm. De sfincter van Oddi is een klein spiertje dat dit buisje kan fijn knijpen of kan openzetten en regelt daarmee hoeveel gal en alvleeskliersap in de dunne darm komt. Bij teveel stress kan de sfincter van Oddi te gespannen raken en komen gal en alvleeskliersap in te lage hoeveelheden in de dunne darm met een slechte vertering en eerder een opgeblazen gevoel tot gevolg.
Bacteriële overgroei in de dunne darm
Een toenemend aantal mensen heeft te maken met bacteriële overgroei in de dunne darm (‘small intenstinal bacterial overgrowth’, ofwel SIBO). In de dunne darm horen geen bacteriën te leven. Bacteriën het verteringsstelsel horen alleen hun thuis te hebben in de mond en de dikke darm. Bacteriën in de dunne darm fermenteren koolhydraten en bepaalde voedingsvezels. Ten eerste stelen ze daarbij voedingsstoffen en ten tweede produceren ze gassen zoals methaan, waterstof en waterstofsulfide. Als je ook last hebt van boertjes laten, oprispend maagzuur en regelmatig diarree of slappe ontlasting, dan zou je wel eens last kunnen hebben van SIBO. Een ademtest is de gouden standaard om deze kwaal te kunnen vaststellen.
Wat kun je doen aan een opgeblazen gevoel?
Een opgeblazen gevoel zelf verhelpen vraagt om wat ‘trial-and-error’. Begin allereerst met het goed kauwen van je voedsel, waarbij je pas doorslikt als je voedsel zo goed als vloeibaar is in je mond. Behalve goed kauwen, is het belangrijk dat je achterhaalt of stress de oorzaak is van een opgeblazen gevoel. Als je denkt dat dat zo is, probeer de stressoren weg te nemen of probeer ontspanningsstrategieën toe te passen. Een buikademhaling waarbij je je middenrif goed gebruikt, het loslaten van kaakspanning door het ontspannen en masseren van de kaakspieren en aan yoga doen, kunnen goed helpen. Dit zal de sfincter van Oddi minder doen verkrampen. Ook kun je je maagzuurproductie ondersteunen door citroensap in water te drinken voor een maaltijd en gebruik van betaïne-HCL. Vermijd drinken tijdens de maaltijd. Drink minimaal 15 minuten voor en 30 minuten na de maaltijd. Drink na de maaltijd bij voorkeur thee of heet water. Probeer eventueel gebruik van maagzuurremmers af te bouwen of te stoppen.
In geval van SIBO is het raadzaam om de afgifte van gal te stimuleren. Galzouten hebben een sterk antimicrobiële werking. De afgifte van gal bevorder je door het eten van gezonde vetten, maar ook het eten van artisjok en mariadistel (‘milk thistle’) kan goed werken. Als dit onvoldoende werkt, dan loont het om een aantal weken weinig koolhydraten te eten, zodat de bacteriën in de dunne darm deze niet kunnen fermenteren. De bacteriën verhongeren en sterven vervolgens waardoor je dunne darm weer vrij raakt van bacteriën. Een bekend dieet dat hierin kan ondersteunen is het low-FODMAP-dieet.
Wanneer je de hierboven genoemde inzichten en strategieën dagelijks toepast, is de kans groot dat die ballon in je buik weer snel verdwijnt. Je zal je dan weer snel energieker en meer opgewekt voelen.
Coaching en advies gezondheid nodig?
Blijf je last houden van je verteringsstelsel zoals een opgeblazen gevoel, winderigheid en krampen? Met coaching en advies in gezondheid gaan we op zoek naar de oorzaken van je klachten en nemen we passende en aanvullende strategieën door die je klachten moeten verhelpen. Neem gerust contact op voor een kennismakingsgesprek om te bespreken of coaching en advies iets voor jou zijn.
