* Deze blog is geschreven volgens de nieuwste wetenschappelijke inzichten, mijn eigen ervaringen en de ervaringen met mijn cliënten.
Steeds meer mensen kampen met een chronische aandoening of ziekte. In 2019 hadden 9,9 miljoen Nederlanders één of meerdere chronische aandoeningen en 5,4 miljoen hadden minimaal twee chronische aandoeningen (bron: https://www.volksgezondheidenzorg.info). Dikwijls worden een ongezond voedingspatroon en te weinig beweging genoemd als de belangrijkste oorzaken hiervan. Maar wat zijn de oorzaken hier weer van? Kiezen mensen moedwillig voor ongezonde voeding en inactiviteit? Ook is er een groeiende groep mensen die de vruchten probeert te plukken van een gezond voedingspatroon, een goede slaapkwaliteit, regelmatig en gevarieerd bewegen en stressreductie. Ondanks hun gezonde leefstijl ervaren zij nog steeds gezondheidsproblemen, suboptimale vitaliteit of lukt het ze maar niet om af te vallen. Natuurlijk, leefstijl heeft veel invloed op onze gezondheid en ons welzijn. Maar het is vooral onze moderne leefomgeving die ongezond gedrag faciliteert en uitlokt. Bovendien is onze leefomgeving steeds onnatuurlijker geworden.
Het creëren van een gezondheidsbevorderende leefomgeving is vaak het puzzelstukje dat ontbreekt om van een goede gezondheid te genieten. Sterker nog, wanneer de leefomgeving tegen je werkt, dan wordt het positieve effect van een gezonde leefstijl voor een groot deel tenietgedaan. Laat daarom, behalve een gezonde leefstijl, ook een gezonde leefomgeving voor je werken. In deze blog gaan we in op de invloed van de fysieke leefomgeving op de gezondheid. In een toekomste blog gaan we in op de sociale leefomgeving.
Onnatuurlijke omgevingsprikkels verstoren je biologie
Ons DNA is in de afgelopen miljoenen jaren door interactie met een natuurlijke leefomgeving zo geprogrammeerd dat het vandaag en morgen nog steeds verwacht dat er interactie is met een natuurlijke omgeving. Terwijl ons DNA nauwelijks is veranderd, is onze leefomgeving in de afgelopen honderd jaar echter ingrijpend veranderd. Zo is er een exponentiële stijging van onnatuurlijke lucht-, licht- en watervervuiling en is de biodiversiteit sterk afgenomen door toedoen van de mensheid. De mens heeft de leefomgeving bovendien in toenemende mate op fysiek comfort en een verhoogde voedselbeschikbaarheid weten in te richten. Daardoor bevinden we ons tegenwoordig steeds meer en vaker in een onnatuurlijke omgeving en minder in een natuurlijke omgeving. Ons lichaam wordt nu continu blootgesteld aan nieuwe, lichaamsvreemde en toxische prikkels.
Ons DNA is in de afgelopen miljoenen jaren door interactie met een natuurlijke leefomgeving zo geprogrammeerd dat het vandaag en morgen nog steeds verwacht dat er interactie is met een natuurlijk omgeving.
De ingrijpende verandering van onze leefomgeving en blootstelling aan onnatuurlijke prikkels veroorzaakt een enorme evolutionaire mismatch. Deze mismatch leidt tot overmatige DNA-, cel- en weefselschade en schade aan het natuurlijke en essentiële ecosysteem van bacteriën, schimmels en virussen die in en op ons lichaam leven. Zo blijkt uit epidemiologisch onderzoek, waarbij gecorrigeerd is voor andere leefstijlvariabelen, dat mensen die blootgesteld worden aan toxische omgevingsprikkels en zich minder vaak in een natuurlijke omgeving bevinden een lagere diversiteit van darmflora hebben. Bovendien blijkt omgevingstoxiciteit insulineresistentie en oxidatieve stress (stress door vrije radicalen) in de hand te werken.
De ingrijpende verandering van onze leefomgeving en blootstelling aan onnatuurlijke prikkels veroorzaakt een enorme evolutionaire mismatch.
De schade aan DNA, cellen, weefsels en het microbioom in combinatie met insulineresistentie en aanhoudende oxidatieve stress leidt tot metabole ontregeling en een verzwakt immuunsysteem. Deze uiten zich vroeg of laat in een spectrum van chronische en leefstijlgerelateerde ziekten, depressie, versnelde veroudering, fysieke mankementen, slaapproblemen, rusteloosheid en verminderd algeheel welzijn. Het zijn dus ziekten en aandoeningen die allemaal te herleiden zijn naar gemeenschappelijke oorzaken. In de kern komen ze voort uit een onnatuurlijke leefomgeving die onnatuurlijke leefstijl in de hand werkt. Dat betekent ook dat er kansen liggen voor onze gezondheid wanneer we juist de toxiciteit en onnatuurlijke prikkels in onze leefomgeving verminderen en een meer natuurlijke omgeving creëren.
De schade aan DNA, cellen, weefsels en het microbioom in combinatie met insulineresistentie en aanhoudende oxidatieve stress uit zich in ziekte, klachten en verminderd welzijn.
De evolutionaire mismatch vindt plaats op verschillende terreinen van onze leefomgeving
Ons lichaam verwacht blootstelling aan natuurlijke omgevingsprikkels. Onthouden we ons lichaam van natuurlijke prikkels en worden we blootgesteld aan onnatuurlijke en toxische prikkels, dan zal dit onherroepelijk leiden tot gezondheidsproblemen. We kunnen onze omgeving opdelen in verschillende facetten, zoals ergonomie, lucht, licht, water, voeding, straling en persoonlijke verzorgingsmiddelen.
Onthouden we ons lichaam van natuurlijke prikkels en worden we blootgesteld aan onnatuurlijke en toxische prikkels, dan zal dit onherroepelijk leiden tot gezondheidsproblemen.
Ergonomie is de inrichting van onze fysieke omgeving en bijbehorende hulpmiddelen. Wanneer de fysieke omgeving zo is ingericht en we die hulpmiddelen hebben waardoor we niet veel meer hoeven te bewegen, dan leidt dit tot bewegingsarmoede. De lucht kan vervuild zijn geraakt en deze kunnen we inademen of via onze huid mee in contact komen. Of we bevinden ons niet of nauwelijks in de natuur waar we contact hebben met haar unieke kleuren, geluiden, geuren en microben. Blootstelling aan teveel onnatuurlijk licht en te weinig natuurlijk licht leidt tot verstoring van ons bioritme. De voeding die we tot ons nemen is steeds meer bewerkt en bevat synthetische stoffen. En tegenwoordig worden we voortdurend omgeven met elektromagnetische frequenties (EMF’s). Al met al is deze input vanuit onze leefomgeving stressvol voor ons DNA, onze cellen, onze weefsels en ons microbioom.
Deze stressvolle input kan deels opgevangen worden door ons lichaam en schade zal in bepaalde mate gerepareerd worden. Echter als de optelsom van stressoren te groot wordt en de reparatiecapaciteit tekortschiet, beginnen we achter de feiten aan te lopen en komt onze gezondheid onder druk te staan.
Als de optelsom van stressoren uit de leefomgeving te groot wordt en de reparatiecapaciteit tekortschiet, beginnen we achter de feiten aan te lopen en komt onze gezondheid onder druk te staan.
Het is tegenwoordig vrijwel onmogelijk om volledig te ontsnappen aan de negatieve impact van een moderne leefomgeving. Maar als je überhaupt niet weet op welke wijze je leefomgeving een negatieve impact heeft op je gezondheid, dan zal het lastig worden hier verandering in te brengen. Daarom begint verandering met bewustwording. Hieronder geef ik een overzicht om je bewust te maken van welke leefomgevingsfactoren je het beste tot een minimum kunt beperken als je een gezond, gelukkig en lang leven wilt leiden.
- Te veel in een onnatuurlijke omgeving en te weinig in de natuur aanwezig zijn
- Altijd op schoenen of slippers lopen
- Afgenomen bewegingsactiviteit door fysiek comfort zoals zitwerkplekken, auto’s, elektrische fietsen, liften en roltrappen
- Elektromagnetische frequenties (EMF’s) zoals hoogspanningsmasten, 4G, WiFi en Bluetooth
- Blootstelling aan toxische stoffen zoals PCB’s, ftalaten, parabenen, BPA’s, aluminium, die te vinden zijn in cosmetica, textiel, huishoudmiddelen, koekenpannen, blikken, etc.
- Veel blootstelling aan onnatuurlijk licht overdag en in de avond
- Weinig blootstelling aan natuurlijk licht in de ochtend en overdag
- Inname van pesticiden in en op groenten en fruit
- Inademing van luchtvervuiling zoals uitlaatgassen
- Weinig blootstelling aan UVB-zonlicht waardoor onvoldoende synthese van vitamine D
- Verhoogde inname van bewerkte en synthetische voedingsstoffen
Laat je leefomgeving voor jouw gezondheid werken (en mijn favoriete strategieën)
In plaats van alleen maar onderdeel te zijn van jouw leefomgeving, laat jouw leefomgeving juist onderdeel zijn van jouw gezondheid. Enerzijds kun je je directe leefomgeving daar waar mogelijk veranderen, zodat je zoveel mogelijk natuurlijke input krijgt. Anderzijds kun je je gedrag veranderen en doelbewust onnatuurlijke prikkels vermijden en natuurlijke prikkels opzoeken. Hoewel onze interactie met onze leefomgeving complex is, benoem ik hieronder veel van mijn favoriete en eenvoudig toepasbare strategieën om een zo natuurlijk mogelijke leefomgeving te creëren:
De trap pakken in plaats van de lift of roltrap
Zeker in de ochtend en het liefst ook overdag geen zonnebril dragen
’s Avonds zoveel mogelijk onnatuurlijk licht vermijden
Wanneer dit niet lukt een speciale bril dragen die blauw licht filtert
Veel buiten en regelmatig in de natuur zijn
Bij overdag binnen werken bij een raam zitten om voldoende daglicht te krijgen
In huis zoveel mogelijk voor natuurlijke ventilatie zorgen door deuren en ramen vaak open te zetten
Waar en wanneer het lukt op blote voeten lopen
Persoonlijke verzorgingsproducten met zo veel mogelijk natuurlijke ingrediënten gebruiken
Drinken uit een glas of wanneer je je water bewaart, drinken uit een metalen of glazen fles
Onnatuurlijke en bewerkte voeding zoveel mogelijk vermijden of beperken
Te bewaren voedsel in glazen (in plaats van plastic) bakken plaatsen
Groenten en fruit voor consumptie grondig schoon maken
De mobiele telefoon ‘s nachts op vliegtuigmodus
Er blijkt er ontzettend veel mogelijk om je leefomgeving voor jouw gezondheid te laten werken. Wanneer je regisseur wordt van je fysieke leefomgeving, zullen je gezondheid en vitaliteit daar gegarandeerd van profiteren. Niet alleen op de korte termijn, maar vooral ook op de lange termijn.
Wil je meer weten over hoe jij jouw leefomgeving het beste voor jou kunt laten werken en wil je hier uitgebreid advies in hebben? Neem gerust contact op voor een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek.
