* Deze blog is geschreven volgens de nieuwste wetenschappelijke inzichten, mijn eigen ervaringen en de ervaringen met mijn cliënten.
Wanneer we denken aan de kou lopen de rillingen al gauw over het lijf. Maar wist je dat blootstelling aan kou juist veel positieve effecten heeft op je gezondheid en vitaliteit? Dagelijkse blootstelling aan een kou verkleint de kans dat je ziek wordt en je gaat je energieker en verfrissender voelen. Als je geen gebruik maakt van de voordelen van de kou, dan laat je een unieke kans op een betere vitaliteit liggen. Wij mensen hebben tegenwoordig nauwelijks blootstelling aan kou, omdat we ons in verwarmde ruimtes bevinden en ons warm kleden bij koud weer. Waarom kou zo goed voor je is en hoe het werkt, lees je in deze blog.
Je immuunsysteem versterken
Er treden interessante mechanismen op in onze cellen wanneer we het koud hebben. Zo wordt het lichaamseigen antioxidantensysteem opgewaardeerd doordat kou leidt tot hormese (het proces waarbij de cel zichzelf gaat optimaliseren wanneer deze uit balans gebracht wordt). Antioxidanten vangen vrije radicalen in ons lichaam. Teveel vrije radicalen, bijvoorbeeld door stress, giftige stoffen of ongezonde voeding, leidt tot schadelijke reacties in het lichaam. Een betere antioxidantenstatus betekent minder schade door vrije radicalen en minder ontsteking in het lichaam. Daarnaast leidt het tot een beter functionerend immuunsysteem.
Door kou komen ook zogenaamde ‘heat shock proteins’ (HSP’s) vrij die de cellen ondersteunen bij de aanmaak van eiwitten zoals hormonen en enzymen. Daarnaast zorgen de HSP’s ervoor dat oude, beschadigde eiwitten in cellen effectiever opgeruimd worden. Wanneer voldoende HSP’s geproduceerd worden in witte bloedcellen (de cellen van het immuunsysteem), zal het immuunsysteem makkelijker afweerstoffen kunnen produceren en zullen de witte bloedcellen onderling beter communiceren, onder andere via hormonen.
“Met kou upgrade je je antioxidantenstatus en maak je ‘heat shock proteins’ aan.”
Je bloedsuikerspiegel optimaliseren
Door blootstelling aan kou daalt de lichaamstemperatuur. Het lichaam doet echter alles eraan om de temperatuur op peil te houden en schakelt verwarmingsmechanismen in zoals rillen en een hogere ruststofwisseling. Daarbij wordt energie verbruikt. De bloedsuikerspiegel daalt direct na blootstelling aan kou en de cellen reageren beter op insuline wanneer je daarna zou eten. Een hoge insulinegevoeligheid is essentieel voor een goede gezondheid en vitaliteit. Veel ziektes en aandoeningen kennen als bron verminderde insulinegevoeligheid, ook wel insulineresistentie genoemd.
“Regelmatige blootstelling aan kou verhoogt je ruststofwisseling en maakt je insulinegevoelig.”
Bruin en beige vet kweken
Wanneer je je niet af en toe, maar juist vaak blootstelt aan kou, treedt er nog een heel gunstig gezondheidseffect op. Namelijk een toename van de hoeveelheid bruin vet in je lichaam. Iedereen heeft van nature deze vorm van vet in meer of mindere mate. Het witte vet is daarentegen de opslagvorm van overtollige energie in ons lichaam. Wanneer je overgewicht of obesitas hebt, heb je een grotere hoeveelheid wit vet dat ook nog eens ontstekingsstofjes produceert. Juist bij overgewicht en obesitas loont het om bruin vet te kweken. Bruin vet is bruin, omdat het rijk is aan mitochondriën, de ‘energiefabrieken’ van cellen die vetten en koolhydraten verbranden om energie te produceren. Daarbij komt warmte vrij. Meer bruin vet, betekent in totaal meer mitochondriën in je lichaam die zorgen voor een hogere ruststofwisseling waarbij je meer wit vet verbrandt in rust. Wit vet kan ook deels worden omgezet in bruin vet, waardoor je beige vet krijgt. Dat betekent dat de cellen in het witte vet meer vet gaan verbranden.
“Met meer bruin vet in je lichaam ga je meer vet in rust verbranden.”
Hoe je het beste profiteert van de vele voordelen van kou
Wil je maximaal profiteren van de kou, pak dan regelmatig een kortdurende koude douche of dompel je onder in een koud bad gedurende 2 tot 5 minuten. Zelf neem ik bijna dagelijks 5 minuten lang een koude douche in de ochtend. Als je nog niet gewend bent aan het nemen van een koude douche of koud bad, begin dan met het besprenkelen van koud water over je lichaam. Eerst je armen en benen. Later ook je romp. Je zult merken dat het je steeds makkelijker afgaat. Op een gegeven moment kun je met uitzondering van je hoofd helemaal onder de koude douche. Zorg ervoor dat je je ademhaling onder controle houdt door goed door te ademen naar je buik. Pas als je dit goed kunt, kun je ook met je hoofd in het koude water.
Behalve koud douchen kun je ook ervoor kiezen om tijdens de koudere maanden je verwarming in huis uit of op een lagere stand te zetten of in de koude buitenlucht met relatief kleding te gaan wandelen.
Dagelijks een koude douche heeft mij veel opgeleverd, zoals een betere slaap en meer energie. Na een koude douche voel ik me heel fris, alert en gemotiveerd om aan de dag te beginnen. Ik kan het iedereen aanbevelen.
“(Bijna) dagelijks een koude douche van 2 tot 5 minuten zorgt ervoor dat je maximaal profiteert van de kou.”
Coaching en advies gezondheid nodig?
Koud douchen en andere koude prikkels zijn relatief makkelijk in de praktijk te brengen. Wil je meer ondersteuning hebben in het verbeteren van je leefstijl en gezondheid? Lees dan wat coaching en advies in gezondheid jou opleveren.
