Inhoudsopgave
- Jouw gezondheid en vitaliteit bepaal je met je ‘state of being’
- De scheiding tussen lichaam en geest
- Hoe lichaam en geest elkaar beïnvloeden
- 13 vitale systemen bepalen onze staat van zijn
- De invloed van onze leefomgeving op onze staat van zijn
- Kennismakingsgesprek
* Deze blog is geschreven met de nieuwste wetenschappelijke inzichten, kennis van vooraanstaande experts in hun werkgebied en mijn eigen praktijkervaring.
Jouw gezondheid en vitaliteit bepaal je met je ‘state of being’
Steeds meer mensen krijgen te maken met een chronische aandoening, verminderde vitaliteit (welzijn), een welvaartsziekte, ontevredenheid over het leven, langdurige stress en burn-out, of neerslachtigheid. We kunnen het tij gelukkig nog keren met een andere kijk op onze gezondheid en vitaliteit. Onze staat van zijn, waarbij lichaam en geest één geheel zijn en altijd interacteren met onze omgeving, bepaalt of we wel of geen symptomen van ziekte ervaren en hoe energiek en gelukkig we ons voelen. De moderne gezondheidszorg heeft in steeds meer gevallen geen passende, duurzame oplossing voor mensen die ziek zijn, zich niet energiek voelen of niet gelukkig zijn. Meestal blijft het bij ziektebestrijding en symptoombestrijding. De onderliggende oorzaken blijven voortbestaan. Vrijwel altijd wordt alleen op het lichaam gefocust of alleen op de geest, zelden op de interactie tussen die twee. Als we een passende oplossing willen bieden voor de gezondheidsproblemen, dan zullen we mijns inziens aan gezondheidsbevordering moeten gaan doen. Dat houdt in dat we meer moeten kijken naar de oorzaken dan de symptomen en vooral erkennen dat lichaam en geest één geheel zijn. Bovendien is er altijd een interactie met onze omgeving.De scheiding tussen lichaam en geest
Waar komt de scheiding van lichaam en geest eigenlijk vandaan? Filosoof en wetenschapper René Descartes bedacht ooit dat we een lichaam en een geest hebben en dat deze van elkaar gescheiden zijn. Hij verkondigde dat we een lichaam hebben waarmee we doen en een geest hebben waarmee we denken en voelen. Deze fictieve scheiding is bedacht om lichaam en geest beter te kunnen begrijpen en gezondheidsproblemen beter te kunnen aanpakken. In de hedendaagse gezondheidszorg wordt deze scheiding helaas nog steeds gehanteerd. Uit de toename van het aantal mensen met een welvaartsziekte en het aantal ongelukkige en uitgeputte mensen blijkt dat deze gescheiden benadering niet toereikend is. Zolang we lichaam en geest niet als een geheel gaan zien, zullen we de complexiteit van gezondheidsproblemen niet goed begrijpen. Sterker nog, als we ook niet onze drastisch veranderde leefomgeving daarbij betrekken, blijven we de plank misslaan.Hoe lichaam en geest elkaar beïnvloeden
Allereerst, in werkelijkheid is er geen scheiding tussen lichaam en geest. Onze geest met gedachten, herinneringen, emoties en sociale interactie met anderen komt letterlijk tot stand door triljoenen hersencellen, de tienduizend keer zoveel verbindingen daartussen en neurotransmitters zoals dopamine, serotonine en acetylcholine. Ons lichaam geeft onder andere via het zenuwstelsel, het immuunsysteem en hormonen veel informatie aan onze hersenen over onze beweging, spierspanning, lichaamstemperatuur, voedingsstatus, bloeddruk, enzovoort. De informatie die onze hersenen ontvangen wordt voor 95% in het onderbewuste van onze geest verwerkt. Daarmee zit onze geest letterlijk voor een groot deel in ons lichaam. Slechts 5% van de informatie bereikt onze bewuste geest. We kunnen bijvoorbeeld honger en vermoeidheid waarnemen als we te weinig energie in ons lichaam hebben. De gedachten en imaginaire belevingen die daarbij in ons opkomen gaan dan over eten. Onze hongerstemming (hongerstaat van zijn) bepaalt uiteindelijk ons gedrag, namelijk dat we gaan eten. Andersom beïnvloedt onze geest ook ons lichaam. Onder andere nare gedachten, het geven van een negatieve betekenis aan omstandigheden in onze omgeving en een pessimistische focus activeert stress-systemen en immuunsysteem in ons lichaam. Vergelijkbaar met wanneer we moeten vluchten voor een tijger, maar dan 24/7. Daarentegen leiden positieve gedachten en dankbaarheid tot een daling van de bloeddruk, een betere hartcoherentie en een robuuster immuunsysteem.13 vitale systemen bepalen onze staat van zijn
Ten tweede, ons lichaam inclusief onze hersenen bestaat uit 13 vitale systemen. Deze vitale systemen bepalen het welzijn van zowel ons lichaam als onze geest en dus onze staat van zijn. Aangezien deze systemen allemaal met elkaar interacteren, zal een storing in een systeem van invloed zijn op alle andere systemen. Dat betekent ook dat een storing in een systeem ons lichaam en onze geest negatief beïnvloedt. Dit kan zelfs pas na tientallen jaren tot uiting komen in een gezondheidsprobleem en verminderde vitaliteit. Het dus is de kunst om alle systemen op volle kracht te laten werken, zodat je de optimale staat van zijn bereikt.De invloed van onze leefomgeving op onze staat van zijn
Ten derde, zowel ons lichaam als onze geest staan in verbinding met onze leefomgeving. Met welke mensen we omgaan, hoe onze leefomgeving eruitziet, wat we doen in onze omgeving en hoe we onze omgeving interpreteren, bepaalt voor een groot deel onze staat van zijn. Onze leefomgeving is de afgelopen tienduizend jaar en nog meer de afgelopen honderd jaar ingrijpend veranderd. Ons lichaam en onze geest zijn echter geëvolueerd om te overleven en te gedijen in een leefomgeving van honderdduizenden jaren terug. De aanpassing van ons DNA aan de moderne leefomgeving gaat helaas niet zo snel. Er is daardoor sprake van een evolutionaire mismatch tussen mens en moderne omgeving en deze vormt een grote bedreiging voor onze staat van zijn. Gelukkig kunnen we de evolutionaire mismatch verkleinen aan de hand van 11 leefstijlthema’s. Verhoog je bewustzijn van de mismatch, maak de juiste leefstijlkeuzes die voor jou werken en investeer in je eigen ontwikkeling. Zo vergroot je de kans dat je in een optimale staat van zijn komt.